Οικισμός Βυτουμά

3 χλμ. από την Καλαμπάκα, στις ανατολικές πλαγιές του Κόζιακα, δίπλα στον Πηνειό, βρίσκεται ο οικισμός Βυτουμά της Καλαμπάκας, όπου και η περίφημη Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Από εδώ ξεκινάει και το μονοπάτι του Κόζιακα.

Στα δυτικά του χωριού και σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων βρίσκεται η γυναικεία μονή Βυτουμά σε υψόμετρο 550μ., όπου στο καθολικό της υπάρχουν αξιόλογες τοιχογραφίες.

Η Ι. Μ. Κοιμήσεως Θεοτόκου Βυτουμά είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα και αξιολογότερα μνημεία της περιοχής της Καλαμπάκας. Ιδρύθηκε στα 1161 με έξοδα του Κωνσταντίνου Ταρχανιώτη και της συζύγου του Ζωής. Το καθολικό της μονής – τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το κεντρικό κλίτος – είναι κτίσμα του 1600, με νάρθηκα μεταγενέστερο (1662). Ο μικρότερος και παλαιότερος ναός (1559), επίσης αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, χρησιμοποιείται ως παρεκκλήσι.

Οι τοιχογραφίες των δυο ναών είναι σύγχρονες των κτισμάτων ενώ οι φορητές εικόνες της μονής είναι έργα του ιερέα Δροσινού από το Φανάρι Καρδίτσας (1600). Σήμερα το μοναστήρι λειτουργεί ως γυναικείο, με φημισμένο εργαστήριο υφαντικής.